Ρινορραγία

Το  κείμενο δεν  είναι ιατρική εργασία και  δεν απευθύνεται  σε  υγειονομικούς. Είναι η αποτύπωση της καθημερινής μου συναναστροφής   με τους ασθενείς και συνοδούς τους

Τι είναι η ρινορραγία;

Ρινορραγία είναι η αιμορραγία από το εσωτερικό της μύτης. Αποτελεί ένα αρκετά συνηθισμένο φαινόμενο, το οποίο ωστόσο απαιτεί έγκαιρη διάγνωση για να αποκλειστούν πιθανά παθολογικά αίτια.

Η ρινορραγία ή επίσταξη μπορεί να εμφανιστεί με τον πιο απλό και συνηθισμένο τρόπο όπως να βγαίνει λίγο αίμα από το ρουθούνι μετά από φύσημα ή εκδορά στο εσωτερικό της μύτης. Σε αυτές τις περιπτώσεις με λίγη πίεση και καθάρισμα της μύτης η αιμορραγία σταματάει εύκολα. Η απλή αιμορραγία έχει απασχολήσει σχεδόν όλους τους ανθρώπους, όλων των ηλικιών, συχνότερα, όμως, τα παιδιά.

Υπάρχουν όμως και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες η αιμορραγία είναι μεγάλη, επίμονη και δύσκολα αντιμετωπίσιμη. Στη σοβαρή ρινορραγία (μεγάλη ροή , συχνές υποτροπές, δυσκολία στον  έλεγχο της) υπάρχουν και άλλες παθολογικές καταστάσεις που την προκαλούν ή συνυπάρχουν. Συνήθως εμφανίζεται σε άτομα μέσης και τρίτης ηλικίας.

Ρινορραγία στους ενήλικες

Αιτία ρινορραγίας

• Τραυματισμός αγγείου
• Στραβό διάφραγμα
• Ρινικοί πολύποδες, ιγμορίτιδα
• Υπέρταση
• Αντιπηκτική αγωγή
• Αλλεργική ρινίτιδα, κατάχρηση ρινικών spray
• Αιμορραγικές διαταραχές, προβλήματα με την πηκτικότητα του αίματος
• Νεοπλάσματα μύτης – ρινοφάρυγγα
• Παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο
• Έλξη και ανύψωση μεγάλου βάρους

Διάγνωση αιτίας

Η διάγνωση των αιτίων που ευθύνονται για ρινορραγία, μπορεί να πραγματοποιηθεί στην πλειοψηφία των περιπτώσεων γρήγορα και εύκολα στο ιατρείο μου. Με τη βοήθεια του εύκαμπτου ρινοφαρυγγοσκόπιου  και καταγράφοντας το ρινικό βλεννογόνο σε όλη την έκταση του βρίσκω το αγγείο το οποίο αιμορραγεί. Αν με αυτό τον τρόπο δεν διαπιστωθεί η αιτία τότε, ο ασθενής παραπέμπεται σε απεικονιστικό έλεγχο, αξονική τομογραφία σπλαχνικού κρανίου και αιματολογικό έλεγχο. Τα παραπάνω γίνονται για εκτενή διερεύνηση καταστάσεων που έχουν να κάνουν με την πήξη του αίματος ή με άλλες παθήσεις όπως οι νεοπλασίες.

Καυτηριασμός μύτης για θεραπεία ρινορραγίας

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από το σημείο  της μύτης το οποίο αιμορραγεί (πρόσθια – οπίσθια) και την αιτία που έχει προκαλέσει την αιμορραγία. Πρόσθιο σημείο σημαίνει εύκολη πρόσβαση ενώ οπίσθιο δυσκολότερη.

Η βασικότερη θεραπευτική αντιμετώπιση της ρινορραγίας είναι η ο καυτηριασμός μύτης.

Χρησιμοποιώ μονοπολική διαθερμία, διπολική διαθερμία, laser και νιτρικό άργυρο.

Όταν το αγγείο είναι εύκολα προσβάσιμο (πρόσθια) συνήθως με τη ρινοφαρυγγοσκόπηση που εκτελώ άμεσα στο ιατρείο προχωρώ και στην καυτηρίαση.

Τοποθετώ βαμβάκι με αναισθητικό στο ρουθούνι που αιμορραγεί και μετά ψεκάζω με ένα αντίστοιχο αναισθητικό σπρέι. Συνήθως, ο καυτηριασμός με διπολική διαθερμία είναι μία απλή πράξη με ελάχιστη έως μέτρια  ενόχληση και αποτελεσματική.

Τη χημική καυτηρίαση με το νιτρικό άργυρο στους ενήλικες χρησιμοποιώ μόνο όταν δεν θέλουν να αισθανθούν την ενόχληση της ηλεκτρικής καυτηρίασης. Κατά σειρά αποτελεσματικότητας είναι το laser, η διπολική, η μονοπολική και τελευταία η ανώδυνη χημική.

Τι είναι ο πωματισμός της μύτης;

Όταν υπάρχουν προβλήματα πηκτικότητας και η αιμορραγία δεν έχει ελεγχθεί και σταματήσει με τον καυτηριασμό, τότε τοποθετώ στο ιατρείο πεπιεσμένο σφουγγαράκι  μέσα  στο  πάσχον ρουθούνι το οποίο φουσκώνει  με ορό  και με τα υγρά της μύτης. Η πίεση που θα ασκήσει στα τοιχώματα της μύτης τουλάχιστον για 2 ημέρες τις περισσότερες φορές δημιουργεί θρόμβο στο αγγείο και διακοπή της αιμορραγίας του. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ασθενής καλύπτεται με αντιβιοτική αγωγή. Όταν συνυπάρχει και υπέρταση σε συνεννόηση με καρδιολόγο φροντίζουμε να γίνει ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης σε χαμηλότερα επίπεδα.

Συστήνεται η διακοπή του αντιπηκτικού φαρμάκου ή η αντικατάστασή του, πάντα σε συνεννόηση με το θεράποντα ιατρό.

Σε δύο μέρες θα βγει αυτό το σφουγγαράκι και θα κάνω έλεγχο ενδοσκοπικό για να αποκλείσω άλλες αιτίες ρινορραγίας όπως πολύποδες και  νεοπλάσματα .

Χειρουργείο – Μεγάλη ρινορραγία

Στις οπίσθιες ρινορραγίες (το αγγείο βρίσκεται στο βάθος της μύτης) συνήθως το αίτιο που τις προκαλεί είναι η αρτηριακή υπέρταση ,οι διαταραχές πηκτικότητας και μετεγχειρητικές επιπλοκές.

Αν δεν μπορέσει η αιμορραγία να ελεγχθεί με τους παραπάνω τρόπους στο ιατρείο τότε υποχρεωτικά θα πρέπει ο ασθενής να εισαχθεί σε νοσοκομείο. Η κατάσταση κρίνεται σοβαρή , επικίνδυνη  και θα πρέπει να είμαι μαζί με την αναισθησιολογική  μου ομάδα σε ετοιμότητα. Η συνεχής  παρακολούθηση των ζωτικών σημείων, η τυχόν αναιμία που έχει προκληθεί και αιμοδυναμική σταθεροποίηση  θα με κατευθύνουν στο σωστό χρονικό σημείο για τη χειρουργική παρέμβαση.

Ο αιμορραγικός ασθενής  θα οδηγηθεί στο χειρουργείο όπου με μέθη η γενική νάρκωση θα δημιουργηθούν, από  την αναισθησιολογική μου ομάδα,  συνθήκες  ελεγχόμενης  υπότασης. Με τη χρήση χειρουργικού ενδοσκοπίου θα ανευρεθεί η αιτία της αιμορραγίας, το υπαίτιο αγγείο θα καυτηριαστεί  ή θα απολινωθεί.

Ο ασθενής παραμένει για μέρα στο νοσοκομείο, για προληπτικούς λόγους, και εξέρχεται την επόμενη.

Πρόληψη ρινορραγίας

Για να προλάβει κάποιος τη ρινορραγία θα πρέπει να διορθώσει την αιτία που την προκαλεί.

Στραβό διάφραγμα, πολύποδες της μύτης, ρινικές αλλεργίες, αρτηριακή υπέρταση, διαταραχές πηκτικότητας πρέπει να διορθώνονται φαρμακευτικά η επεμβατικά.

Σίγουρα το επίμονο φύσημα της μύτης, η έντονη άσκηση σε συνθήκες ζέστης, η δυσκοιλιότητα , το άγχος είναι και αυτές αιτίες που μπορεί κάποιος να τις προλάβει.

Πολύ σημαντικό είναι να τηρούνται κατά γράμμα οι οδηγίες μετά από χειρουργείο της μύτης, ούτως ώστε να αποφευχθεί πιθανή μετεγχειρητική αιμορραγία .

Κόστος και τιμές καυτηρίασης της μύτης

Η χημική καυτηρίαση είναι μία απλή μέθοδος γίνεται στο ιατρείο και το κόστος της υπερβαίνει λίγο την απλή ιατρική αμοιβή.

Η ηλεκτρική καυτηρίαση και ανάλογα αν θα είναι με  μονοπολική, διπολική διαθερμία,  με χρήση ενδοσκοπίου και τοποθέτηση ενδοκρινικού πωματισμού εξαρτάται από την τιμολογιακή πολιτική του εκάστοτε ιατρείου. Το μέγιστο που μπορεί να φτάσει είναι το τριπλάσιο μιας απλής ιατρικής αμοιβής. Οι ιδιωτικές ασφάλειες με τα αντίστοιχα παραστατικά πού εκδίδω καλύπτουν πλήρως το κόστος αυτής της πράξης.

Η χειρουργική καυτηρίαση καλύπτεται πλήρως από  το κρατικό ασφαλιστικό  φορέα στις συμβεβλημένες κλινικές όπως και από τις ιδιωτικές ασφαλιστικές, ανάλογα με τους όρους του εκάστοτε ασφαλιστηρίου.

Ρινορραγία στα παιδιά

Η ρινορραγία είναι μία πολύ συνηθισμένη κατάσταση στα παιδιά. Τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζεται εύκολα και απλά στο ΩΡΛ ιατρείο.

Αίτια ρινορραγίας στα παιδιά:

• Μικροβιακές φλεγμονές της μύτης
• Ερεθισμός της μύτης από αλλεργία
• Τραυματισμός (συνήθως με το δάχτυλο)
• Γριπώδης λοίμωξη με έντονη ρινική καταρροή
• Συχνό και επίμονο φύσημα της μύτης
• Σπάνια συγγενείς παθήσεις πηκτικότητας του αίματος.
• Σπάνια νεοπλάσματα της μύτης και του ρινοφάρυγγα.
• Παιδική υπέρταση

Αντιμετώπιση ρινορραγίας παιδιού στο σπίτι

Βάλτε το παιδί πάνω από ένα νιπτήρα, το κεφάλι με κλίση προς τα εμπρός.

Προτρέψτε το παιδί να φυσήξει καλά τη μύτη του για να βγούνε από μέσα όσα πήγματα έχουν δημιουργηθεί.

Με το δείκτη και τον αντίχειρα πιέστε ελαφριά τα δύο ρουθούνια.

Ετοιμάστε 2-3 βαμβάκια εμποτισμένα με οξυζενέ.

Βάλτε το πρώτο βαμβάκι στο ρουθούνι που ματώνει.

Μετά από ένα λεπτό το αφαιρείτε και βάζετε το δεύτερο.

Συνήθως η ρινορραγία σταματάει σε σύντομο χρονικό διάστημα και τα βαμβάκια βγαίνουν καθαρά.

Επιπλοκές ρινορραγίας στα παιδιά

Συνήθως δεν υπάρχουν επιπλοκές. Αρκετές φορές, όμως, η ρινορραγία μπορεί να συμβεί  στη διάρκεια της νύχτας, κατά τον ύπνο. Το παιδί δεν θα το καταλάβει ή θα νομίζει ότι η μύτη βγάζει ρινική βλέννα με αποτέλεσμα να μην ζητήσει τη βοήθεια των γονιών. Πολύ συχνά οι γονείς περιγράφουν την εικόνα που αντικρίζουν το πρωί με φόβο καθώς το μαξιλάρι μοιάζει με σφουγγάρι γεμάτο με αίμα.

Σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει να γίνεται έλεγχος για πιθανή αναιμία στο παιδί. Σπάνια και σε μικρότερες ηλικίες (βρέφη)αυτή η νυχτερινή κατάσταση μπορεί να δημιουργήσει πνευμονία λόγω εισρόφησης του αίματος.

Αντιμετώπιση ρινορραγίας παιδιού στο ιατρείο

Είναι σημαντική  η γρήγορη ΩΡΛ εξέταση. Είναι εύκολο να διαπιστώσω όταν είναι πρόσφατη η αιμορραγία το ακριβές σημείο (αγγείο) το οποίο αιμορραγεί.

Στο συνεργάσιμο παιδί θα  χρησιμοποιήσω το παιδικό ενδοσκόπιο ρινός για εντοπισμό της βλάβης.

Είναι πολύ χρήσιμο να κερδίσω την εμπιστοσύνη και την αίσθηση ασφάλειας του παιδιού. Είναι ήδη πολύ αγχωμένο από την εικόνα της αιμορραγίας  και από την αγωνία που βλέπει συνήθως στους γονείς του.

Άρα για να συνεχίσω στην προσπάθεια θεραπείας θα πρέπει να είναι ήρεμο το παιδί, να αισθάνεται ασφάλεια και να γνωρίζει ότι δεν πρόκειται να αισθανθεί πόνο η ενόχληση.

Θεραπεία

• Τοπική αντιβιοτική αλοιφή στην περίπτωση της μικροβιακής αιτίας
• Καταπολέμηση του αιτίου που προκαλεί την ρινίτιδα (αλλεργίες, κρυολόγημα, ιώσεις).
• Χρήση τοπικής αιμοστατικής αλοιφής
• Χημική καυτηρίαση. Τοποθέτηση στο σημείο που αιμορραγεί νιτρικού αργύρου με ειδικά stick ή με μικρά τολύπια.
• Ηλεκτρική καυτηρίαση με μονοπολική ή διπολική διαθερμία.
• Πολύ σπάνια είναι απαραίτητος ο ρινικός πωματισμός.

Τις περισσότερες φορές χρησιμοποιώ το χημικό καυτηριασμό ο οποίος είναι πολύ καλά ανεκτός από το παιδί, αποτελεσματικός και μπορεί να επαναληφθεί σε περίπτωση που δεν έχουμε την επιτυχία που θέλουμε. Ο ηλεκτρικός είναι πολύ πιο αποτελεσματικός όμως δεν είναι πάντα εύκολο να συνεργαστεί ένα παιδί εξαιτίας του πόνου που προκαλεί. Απόλυτα απαραίτητος είναι στις περιπτώσεις που ο χημικός καυτηριασμός δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα (μεγάλο αγγείο, πολλές εστίες αιμορραγικές, αδυναμία συνεργασίας του παιδιού). Σε αυτές τις περιπτώσεις χρησιμοποιώ με τον παιδοαναισθησιολόγο  μέθη για λίγα λεπτά. Η πράξη ολοκληρώνεται χωρίς το παιδί να ενοχληθεί έχοντας αντιμετωπίσει πλήρως την εστία που αιμορραγεί.

Όποια μέθοδο και να εφαρμόσω, θα πρέπει το παιδί στη συνέχεια για 10 ημέρες, να χρησιμοποιεί ρινική αντιβιοτική αλοιφή, να μην πειράζει και τραυματίζει τη μύτη του, να χρησιμοποιεί αντιισταμινική αγωγή από το στόμα για ρινίτιδα, χωρίς σπρέι, και να έρθει στο ιατρείο για επανεξέταση.

Διαβάστε για περισσότερα ιατρικά θέματα κάνοντας κλικ εδώ.