Το κείμενο δεν είναι ιατρική εργασία και δεν απευθύνεται σε υγειονομικούς. Είναι η αποτύπωση της καθημερινής μου συναναστροφής με τους ασθενείς και συνοδούς τους
Τι είναι η ωτίτιδα;
Ωτίτιδα είναι η φλεγμονή ή η μόλυνση του αυτιού. Ανάλογα με το μέρος του αυτιού που επηρεάζει χωρίζεται σε εξωτερική, μέση και εσωτερική. Η πάθηση εμφανίζεται συχνότερα σε παιδιά, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται η εμφάνισή της και σε ενήλικες.
Τι είναι η εξωτερική ωτίτιδα;
Η εξωτερική ωτίτιδα (αυτί του κολυμβητή) αφορά τον έξω ακουστικό πόρο και προκαλεί έντονη ευαισθησία στο πτερύγιο του αυτιού στο άγγιγμα ή το τράβηγμα του. Σε κάποιες περιπτώσεις βγαίνει και παχύρευστο, υποκίτρινο υγρό σαν αποτέλεσμα της εξωτερικής φλεγμονής του δέρματος. Εμφανίζεται σχεδόν με την ίδια συχνότητα σε άντρες και γυναίκες. Πιο συχνά επηρεάζονται όσοι ζουν σε θερμά και υγρά κλίματα. Ετησίως επηρεάζει το 1 με 3% των ανθρώπων και στις περισσότερες των περιπτώσεων 95% αφορά οξείες φλεγμονές.
Πόσο διαρκεί η εξωτερική ωτίτιδα;
Η εξωτερική ωτίτιδα μπορεί να είναι οξεία που διαρκεί λιγότερο από έξι εβδομάδες η χρονία που διαρκεί περισσότερο από τρεις μήνες. Οι οξείες φλεγμονές συνήθως οφείλονται σε μικροβιακές λοιμώξεις βακτηριακές ενώ οι χρόνιες περιπτώσεις συχνότερα οφείλονται σε αλλεργίες, δερματίτιδες και διάφορες αυτοάνοσες καταστάσεις.
Αιτίες εξωτερικής ωτίτιδας
Η πιο κοινή αίτια της εξωτερικής ωτίτιδας είναι η βακτηριακή δηλαδή η επιμόλυνση από κάποιο μικρόβιο. Παράγοντες κινδύνου για τις οξείες περιπτώσεις είναι το κολύμπι είτε στη θάλασσα είτε σε πισίνα, ο τραυματισμός του έξω ακουστικού Πόρου κατά τον καθαρισμό, η συχνή χρήση ακουστικών βαρηκοΐας , η κατάχρηση ακουστικών συσκευών τηλεφώνου ή άλλων μέσων μουσικής και ήχου ( hand’s free , blue tooth κλπ) , δερματικές νόσοι( ψωρίαση και δερματίτιδα).
Σοβαρή μορφή εξωτερικής ωτίτιδας μπορεί να πάθουν άτομα με σακχαρώδη διαβήτη (κακοήθης εξωτερική ωτίτιδα).
Πώς καταλαβαίνω ότι έχω εξωτερική ωτίτιδα;
Τα συμπτώματα του πόνου θα οδηγήσουν στον ωτορινολαρυγγολόγο.
Η απλή ωτοσκόπηση με αναρρόφηση του υγρού από τον έξω ακουστικό πόρο είναι μία απαραίτητη πράξη, επώδυνη αλλά ανακουφιστική στο τέλος για τον ασθενή.
Η αναρρόφηση του περιεχομένου του έξω ακουστικού πόρου σε κάποιες των περιπτώσεων χρειάζεται επανάληψη κάθε δύο με τρεις ημέρες
Καλλιέργεια του εκκρίματος από τον έξω ακουστικό πόρο θα ταυτοποιήσει το είδος του μικροβίου.
Πώς θεραπεύεται η εξωτερική ωτίτιδα;
- Ωτικές αντιμικροβιακές σταγόνες, ίσως και σε συνδυασμό με κορτικοειδή, επαρκούν στις περισσότερες περιπτώσεις για την επίλυση του προβλήματος. Όταν ο πόρος εχει κλείσει λόγω της φλεγμονής και δεν μπορούν να περασουν οι σταγόνες τότε θα πρέπει να τοποθετηθεί ένα μικρό σφουγγαράκι για 2 ημέρες, ώστε να ανοίξει ο ακουστικό πόρος και να πραγματοποιηθεί σωστά η εφαρμογή τους.
- Αντιβιοτική αγωγή από το στόμα σε κάποιες σοβαρότερες περιπτώσεις μπορεί να κριθεί αναγκαία
- Παυσίπονα και αντιφλεγμονώδη είναι απαραίτητα και για την ανακούφιση του πόνου αλλά και για την γρηγορότερη αποδρομή της φλεγμονής
- Σίγουρα σε ασθενείς που παθαίνουν συχνά εξωτερικές ωτίτιδες συστήνουμε σταγόνες οξικού οξέος σαν προληπτικό μετρό και την προστασία των αυτιών τους κατά την χρήση νερού (θάλασσα η πισίνα)
Μέση ωτίτιδα τι είναι;
Αφορά τη λοίμωξη του μέσου αυτιού. Στην περίπτωση αυτή η φλεγμονή βρίσκεται πίσω από το τύμπανο, στην κοιλότητα του μέσου αυτιού η οποία ενώ θα έπρεπε να έχει μόνο αέρα, περιέχει υγρό.
Είναι η πιο συχνή λοίμωξη της παιδικής ηλικίας και ταλαιπωρεί κυρίως βρέφη κάτω των 6 μηνών.
Το υγρό που υπάρχει στο αυτί όταν δεν θεραπεύεται φαρμακευτικά πρέπει να τραβιέται και να αφαιρείτε με μυριγγοτομή η παρακέντηση του τυμπάνου. Σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται και η εισαγωγή ενός μικρού σωληνίσκου αερισμού.
Παγκοσμίως επηρεάζει περίπου το 11% των ανθρώπων ετησίως ,οι μισές περιπτώσεις αφορούν παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών και είναι πιο συχνή στους άντρες. Από αυτούς που επηρεάζονται περίπου το 4,8 % αναπτύσσουν χρόνια πυώδη μέση ωτίτιδα.
Ποιες μορφές μέσης ωτίτιδας υπάρχουν;
- Οξεία μέση ωτίτιδα
Είναι μία φλεγμονή γρηγόρης έναρξης και συνήθως εμφανίζεται με πόνο στο αυτί. Τα βρέφη συνήθως τραβούν το αυτί για να δείξουν ότι πονάει έχουν έχουν έντονο κλάμα και ανήσυχο ύπνο. Συγχρόνως μπορεί να παρουσιάζουν κακουχία , πυρετό και μείωση της λήψης τροφής.
Αιτία οξείας μέσης ωτίτιδας
Αυτή η μορφή σχετίζεται με την παιδική ανατομία της περιοχής μύτης, λαιμού, αυτιών και με τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Οι συχνές λοιμώξεις, η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων, η χρήση πιπίλας ,η έκθεση σε καπνό ,οι αλλεργίες του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος και διάφορες συγγενείς ανωμαλίες όπως σχιστίες χείλους και υπερώας ή το σύνδρομο down είναι από τις συχνότερες αιτίες.
- Μέση ωτίτιδα με συλλογή υγρού
Αλλη μορφή είναι η μέση ωτίτιδα με συλλογή υγρού όπου το κυρίαρχο σύμπτωμα είναι το αίσθημα πληρότητας που μπορεί να επιμένει για εβδομάδες ή και μήνες μετά από ένα επεισόδιο οξείας μέσης ωτίτιδας.
Αιτία μέσης ωτίτιδας με υγρό
Συνήθως ακολουθεί μία οξεία μέση ωτίτιδα και σχετίζεται με ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, ερεθιστικούς παράγοντες όπως ο καπνός η οι αλλεργίες
- Χρόνια πυώδης μέση ωτίτιδα
Η χρόνια πυώδης μέση ωτίτιδα είναι φλεγμονή του μέσου ωτός που οδηγεί σε διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης με έκκριση από το αυτί για περισσότερες από έξι εβδομάδες παχυρευστων υγρών. Αυτή μπορεί να είναι επιπλοκή μιας οξείας μέσης ωτίτιδας και ο πόνος απουσιάζει η είναι υποφερτός
Θεραπευτικά μέτρα για μέση ωτίτιδα
Συστήνεται ο εμβολιασμός κατά του πνευμονιόκοκκου και κατά της γρίπης όπως και η αποφυγή χώρων με έντονο συχνοτισμο και με καπνό.
Παυσίπονη αγωγή με παρακεταμόλη και αντιφλεγμονώδη
Αντιβιοτική αγωγή σε σε άτομα με σοβαρή νόσο, υποτροπιάζουσα και έντονη κλινική εικόνα,
Εσωτερική ωτίτιδα ή λαβυρινθίτιδα – Τι είναι;
Αφορά το εσωτερικό αυτί που περιλαμβάνει τα αισθητήρια όργανα της ισορροπίας και της ακοής. Το συνηθέστερο σύμπτωμα σε αυτές τις φλεγμονές είναι ο ίλιγγος αλλά και προβλήματα με την ακοή.
Η λαβυρινθίτιδα, η φλεγμονή δηλαδή του λαβύρινθου και η αιθουσαία νευρίτιδα η φλεγμονή του αιθουσαίου νεύρου δηλαδή του νεύρου της ισορροπίας είναι οι δύο καταστάσεις που περιγράφονται σαν εσωτερική ωτίτιδα.
Ο ίλιγγος που εμφανίζεται σε αυτές τις φλεγμονές δίνει την αίσθηση της περιστροφής ενώ συγχρόνως μπορεί να έχουμε μείωση της ακοής και εμφάνιση βουητού
Αιτία εσωτερικής ωτίτιδας
Τα αίτια συχνά δεν είναι ξεκάθαρα μπορεί να οφείλονται σε ιούς αλλά επίσης μπορεί να έχει προκύψει και από βακτηριακή λοίμωξη, κακώσεις στο κεφάλι, υπερβολικό άγχος και στρες, αλλεργία ή ως αντίδραση σε φάρμακα .Το 30% ατόμων που έχουν εμφανίσει τέτοιου είδους φλεγμονή είχαν πριν συμπτώματα κρυολογήματος . Ανεξάρτητα από την αιτία που την προκαλεί δυστυχώς αυτού του είδους οι φλεγμονές μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και μόνιμη απώλεια ακοής και διαταραχή στην ισορροπία για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Θεραπεύονται οι εσωτερικές ωτίτιδες;
Η συμπτωματική αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων είναι σημαντική για την ανακούφιση των ασθενών από το αίσθημα του ιλίγγου.
Στις περισσότερες των περιπτώσεων και όταν η θεραπεία μπορεί να ξεκινήσει γρήγορα η χορήγηση κορτικοειδών έχει αποδείξει τι σημαντική θεραπευτική δράση τους . Φαρμακευτική αγωγή με σκοπό την ενίσχυση και τη βελτίωση της μικροκυκλοφορίας του αίματος στην περιοχή της βλάβης συγχορηγείται τις περισσότερες φορές με την κορτιζόνη.
Εξετάσεις για ωτίτιδα
Σε όλες τις περιπτώσεις των φλεγμονών του αυτιού ανεξάρτητα σε ποιο ανατομικό του μέρος εκδηλώνεται υποχρεωτικά θα πρέπει να γίνεται μία λεπτομερείς και ακριβείς ωτομικροσκόπηση.
Ο συνήθης ακοολογικός έλεγχος με ακουόγραμμα, τυμπανόγραμμα και ηχητικά αντανακλαστικά συμπληρώνει το στάνταρ και υποχρεωτικό ελέγχο αυτών των ασθενών.
Ανάλογα με την περίπτωση, με το είδος της φλεγμονής, την ένταση των συμπτωμάτων και τις διαγνωστικές υποψίες ή αμφιβολίες που δημιουργούν η κλινική εικόνα και ο εργαστηριακός έλεγχος μπορεί να χρειαστεί
- Αξονική τομογραφία λιθοειδων
- Μαγνητική τομογραφία βάσης κρανίου
- Μαγνητική αγγειογραφία εγκεφάλου
- Τρίπλεξ καρωτίδων
- Προκλητά ακουστικά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους