Πολύποδες Μύτης – Ρινικοί Πολύποδες

Πολύποδες Μύτης

Το  κείμενο δεν  είναι ιατρική εργασία και  δεν απευθύνεται  σε  υγειονομικούς. Είναι η αποτύπωση της καθημερινής μου συναναστροφής   με τους ασθενείς και συνοδούς τους

Τι είναι οι ρινικοί πολύποδες;

Είναι μαλακές , ανώδυνες, μη καρκινικές μάζες που αναπτύσσονται στο βλεννογόνο των ρινικών θαλάμων και συνήθως προέρχονται από τους ηθμοειδείς κόλπους ( στενές και μικρές κοιλότητες γύρω από τα οστά της μύτης και των ματιών).

Πολλές φορές φαίνονται  με γυμνό μάτι μέσα στα ρουθούνια ή ακόμα μπορεί και  να προβάλλουν  από αυτά.

Υπολογίζεται ότι περίπου το 4% των ανθρώπων έχουν ρινικούς πολύποδες, με μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης στους άντρες με αναλογία 2 προς 1.

Συνήθως εμφανίζονται μετά την ηλικία των 30 ετών. Στα μικρά παιδιά θα πρέπει να αποκλείουμε την περίπτωση της κυστικής ίνωσης.

Αναπτύσσονται, διογκώνονται και καταλαμβάνουν ελεύθερους χώρους στη μύτη και  μοιάζουν  σαν μικροσκοπικό σταφύλι ή  στερεοποιημένο δάκρυ.

Θεωρούνται απάντηση των βλεννογόνων σε φλεγμονώδη αίτια . Είναι συχνότατη η εμφάνισή τους σε καταστάσεις που χαρακτηρίζονται ως χρόνια ιγμορίτιδα και γενικότερα χρόνια παραρρινοκολπίτιδα.

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

• Οι παρατεταμένες φλεγμονές του ρινικού βλεννογόνου και των ιγμορείων δηλαδή η χρόνια παραρρινοκολπίτιδα σχετίζεται άμεσα με τους ρινικούς πολύποδες.
• Η αλλεργία και οι συχνές φλεγμονές προκαλούν και ευνοούν  τη δημιουργία τους. Η παρουσία ηωσινόφιλων κυττάρων (λευκά αιμοσφαίρια που συνδέονται με λοιμώξεις και αλλεργίες) είναι πολύ συχνή
• Σημαντικό ρόλο παίζει και η κληρονομικότητα για την ανάπτυξη των ρινικών πολυπόδων. Υπολογίζεται ότι έως και το 60% των ατόμων με πολύποδες έχουν   παθολογία από το κατώτερο αναπνευστικό, όπως  άσθμα.
• Ευαισθησία στην ασπιρίνη
• Άσθμα, αλλεργία στην ασπιρίνη και ρινικοί πολύποδες είναι μία τριάδα συμπτωμάτων πού εμφανίζεται συχνά.
• Μύκητες στα παραρρίνια
• Κυστική ίνωση
• Ανεπάρκεια στη βιταμίνη D
• Ερεθιστικοί παράγοντες ( πχ εργαζόμενοι σε κλωστοϋφαντουργία)

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ποιότητα της ζωής του πάσχοντα από  ρινικούς πολύποδες:

• Πονοκέφαλος
• Απώλεια όσφρησης ή γεύσης
• Ρινική συμφόρηση
• Ρινική καταρροή
• Αιμορραγία από τη μύτη
• Οπισθορρινική καταρροή με αίσθημα ξένου σώματος , φλέματος στο λαιμό
• Πίεση ή πόνος στο πρόσωπο και στην περιοχή των ιγμορείων
• Ροχαλητό

Όταν οι πολύποδες έχουν επεκταθεί αρκετά προκαλούν:

• Υποτροπιάζουσες ιγμορίτιδες
• Συχνές κρίσεις άσθματος σε άτομα που έχουν αναπνευστικά προβλήματα
• Υπνική άπνοια
• Δυσκολία στην αναπνοή και σε άτομα που δεν έχουνε άσθμα

Διάγνωση και εξετάσεις

• Η λήψη πλήρους και λεπτομερούς ιστορικού είναι σημαντική  για την εύρεση της αιτίας της δημιουργίας τους .
• Το ρινικό ενδοσκόπιο (λεπτός εύκαμπτος σωλήνας με μικροσκοπική κάμερα και φως) θα αναδείξει την έκταση που καταλαμβάνουν, τις βλάβες που προκαλούν και την θεραπευτική αντιμετώπιση πού θα συστήσω.

Οι πολύποδες συνήθως βρίσκονται και στα δύο ρουθούνια. Όταν εμφανίζονται μόνο στη μία πλευρά μπορεί να κρύβουν έναν καλοήθη η καρκινικό όγκο ειδικά όταν συνυπάρχει και αιματηρή  ρινική έκκριση.

• Η αξονική τομογραφία συμπληρώνει όλη τη διαγνωστική διερεύνηση.
• Καλλιέργεια ρινικού εκκρίματος
• Μικροβιολογικές εξετάσεις
• Αιματολογικές εξετάσεις
• Αλλεργικά τεστ

Είναι συμπληρωματικές διαγνωστικές εξετάσεις πού χρησιμοποιούνται ανάλογα με το περιστατικό.

Θεραπεία ρινικών πολυπόδων

Οι ρινικοί πολύποδες θεωρούνται  χρόνια κατάσταση και δεν μπορούν να θεραπευτούν πλήρως.

Συχνά υποτροπιάζουν ανεξάρτητα φαρμακευτικής ή χειρουργικής αγωγής.

Φαρμακευτική αγωγή

• Ρινικά κορτικοειδή spray
• Αντιισταμινικά
• Κορτιζόνη

συνήθως συρρικνώνουν τους ρινικούς πολύποδες με αποτέλεσμα να έχουμε βελτίωση των συμπτωμάτων.

• Αντιβιοτική αγωγή θα δοθεί σε πιθανή επιπλοκή των πολυπόδων όπως για παράδειγμα σε παραρρινοκολπίτιδα.
• Οι Βιολογικοί παράγοντες χρησιμοποιούνται τα τελευταία δύο χρόνια με θεαματικά αποτελέσματα στον έλεγχο της ρινικής πολυποδίασης (υποδόρια έκχυση του βιολογικού παράγοντα μία φορά το μήνα). Αν και αυτά τα φάρμακα μπορεί να είναι ακριβά είναι μία καλή επιλογή για θεραπεία . Μπορούν ενδεχομένως να θεραπεύσουν τους ρινικούς πολύποδες έτσι ώστε να είναι περιττή η χειρουργική παρέμβαση.  57% μείωση ανάγκης για χειρουργείο  και  67% μείωση των παροξύνσεων σε  ασθενείς  με άσθμα  είναι ποσοστά που κάνουν τη  διαφορά   στην θεραπευτική  αντιμετώπιση . Από τη στιγμή που κλινικά αποδείχτηκε η σημαντική ωφέλεια των παραγόντων στη ρινική πολυποδίαση με την βελτίωση ποιοτικών χαρακτηριστικών (όσφρηση, γεύση, νυχτερινή ρινική αναπνοή) έλαβαν έγκριση  υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις λόγω του μεγάλου κόστους .

Στη χώρα μας η έγκριση δίνεται όταν αποδεδειγμένα η χειρουργική θεραπεία δεν έχει αποδώσει τα αναμενόμενα.

Ο ασφαλιστικός φορέας καλύπτει αυτές τις θεραπείες μόνο όταν ο θεράπων ιατρός συμπληρώσει τον απαιτητικό φάκελο του υποψηφίου ασθενή.

Χειρουργική θεραπεία

Η ενδοσκοπική αφαίρεση το ρινικών πολυπόδων τις περισσότερες φορές είναι μονόδρομος. Εκτός από την αφαίρεση το ρινικών πολυπόδων η προσπάθεια του χειρουργού είναι να δημιουργήσει συνθήκες καλού αερισμού και καλής παροχέτευσης στη μύτη και τους παραρρίνιους κόλπους.

Η καλή προεγχειρητική εκτίμηση με τον απεικονιστικό έλεγχο ( αξονική – μαγνητική ) όπως και η σωστή διεγχειρητική καθοδήγηση του ενδοσκοπίου με  το χειρουργικό  navigation δημιουργούν συνθήκες ακριβείας, ασφάλειας και επιτυχούς αποτελέσματος.

Πρόληψη ρινικών πολυπόδων

Δεν είναι πάντα στο χέρι του ασθενή να προλαμβάνει την εμφάνιση και την επέκταση των ρινικών πολυπόδων.

Μπορεί όμως να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση:

• Ακολουθώντας πιστά τις οδηγίες για τη λήψη των φαρμάκων της αλλεργίας και του άσθματος
• Αποφυγή εισπνεόμενων που επιδεινώνουν την αλλεργική αντίδραση
• Αποφυγή χώρων με χημικά σκόνη και υγρασία
• Καλή υγιεινή της μύτης
• Συχνές ρινοπλύσεις για να καθαρίζονται οι αλλεργιογόνοι και ερεθιστικοί παράγοντες του ρινικού βλεννογόνου

Πρόγνωση

Η πρόγνωση διαφέρει πολύ από περίπτωση σε περίπτωση.

Είναι συνηθισμένο να υπάρχουν υποτροπές στη ρινική πολυποδιαση. Αυτό πολλές φορές εξαρτάται και από την υποκείμενη πάθηση που προκάλεσε την εμφάνιση των πολυπόδων. Ασθενείς αναγκάζονται να λαμβάνουν χρόνιες θεραπείες με κορτικοειδή ή να υποβάλλονται σε επαναλαμβανόμενες χειρουργικές επεμβάσεις για να ελέγχουν σε κάποιο βαθμό τα συμπτώματα.

Η χρήση των βιολογικών παραγόντων έχει ανοίξει ένα μεγάλο παράθυρο αισιοδοξίας για τη θεραπευτική διαχείριση της ρινικής πολυποδίασης.

Επιπλοκές ρινικών πολυπόδων

• Υπνική άπνοια
• Εξάρσεις άσθματος
• Παραρρινοκολπίτιδα με κίνδυνο επιπλοκών γειτονικών ιστών (μηνιγγίτιδα, περικογχικές φλεγμονές, επιπλοκές από το κεντρικό νευρικό σύστημα)